بازخوانی سنجه های سرمایۀ فرهنگی

موضوع این مقاله بررسی چگونگی کاربرد مفهوم سرمایۀ فرهنگی در تحقیقات است. از این رو، پرسش این است که چگونه مفهوم سرمایۀ ‌فرهنگی در پژوهش­های داخلی و خارجی سنجید ه‌شده ‌است؟ و چه نسبتی از متغیرهای مختلف با سرمایۀ فرهنگی گزارش شده است؟ در این مقاله با تکیه بر تحقیقات خارجی و داخلی، ابتدا مفهوم سرمایۀ ‌فرهنگی و ابعاد آن در آثار بوردیو بررسی و سپس ابعاد عملیاتی مفهوم سرمایۀ فرهنگی در پژوهش­های متأخر بررسی و در نهایت کاربرد مفهوم سرمایۀ فرهنگی در جامعۀ ایرانی  بررسی شده است. مرور پژوهش­های خارجی نشان داده است که این مفهوم در هر دوره­ای، با توجه به مقتضای زمانی و مکانی هر جامعه، توسط محققان مورد بازنگری واقع شده است. در حالی که در پژوهش‏های داخلی، مفهوم سرمایۀ فرهنگی در قالبی مشابه با تقسیم­بندی بوردیویی به طور یکسان و بدون بازنگری مورد استفاده قرار گرفته است. در واقع، مرور تحقیقات نشان می­دهد که در پژوهش­های خارجی به زمینه­های فرهنگی در سنجش سرمایۀ فرهنگی توجه شده است. این در حالی است که در پژوهش­های تجربی داخلی، معرفت فرهنگی و بومی مورد غفلت و بی­توجهی واقع شده‌است. معرفت فرهنگی آن دسته از اطلاعاتی هستند که از هر فردی انتظار می­رود از آنها برخوردار باشد و معمولاً از کشوری به کشور دیگر فرق می­کند. افزون براین، پیشنهاد شده تا با توجه به اینکه ما در عصر ارتباطات و تکنولوژی قرار داریم بهتر است برخی فناوری­های دیجیتالی از قبیل شبکه­های اجتماعی در سنجش سرمایۀ فرهنگی مورد توجه قرار گیرد.